Herkes İçin Kent, Herkes İçin Planlama: Akıllıca, Adaletle, Yeniden
7. Türkiye Şehircilik Kongresi 14-16 Kasım 2011 tarihlerinde Yıldız Teknik Üniversitesi’nde gerçekleşiyor.
Günümüzde, kentsel mekanın yaşanabilir ve paylaşılabilir bir toplumsal tüketim ve üretim alanı olması yanında bir birikim aracı olması durumu, ciddi bir gerilimi ortaya çıkarmaktadır. Bu gerilim, kapitalist kentin oluşumundan başlayarak her dönemde mevcut olmakla birlikte, neoliberal kent politikalarının egemenliğinin arttığı 1990’lar sonrası dönemde; “değişim değeri” üzerinden yeniden yapılanan kent mekanında giderek daha belirleyici olmuştur. Devlet ve planlama kurumları ise bu süreçte, pazarın düzenleyicisi olmaktan öte; kapitalist pazarı yönlendiren ve karlılığı artıran temel aktörler olmaya yönelmişlerdir.
Küresel kapitalizmin geldiği noktada, özellikle gelişmiş batı ülkelerinde, kentlerin üretimden çok tüketimin örgütlendiği yerlere dönüşmesi, hizmet sektörlerinin ve gayrimenkul piyasalarının gelişmesi sonucunda yapılı çevrenin yeni ihtiyaçlara göre yeniden yapılandırılması, kentsel rantların arttırılması ve yeniden paylaşılması önem kazanmıştır. Geç kapitalistleşmiş/ sanayileşmiş ülke kentlerinde ise iki paralel süreç bir arada yaşanmaktadır: Hem küresel üretimin mekanları, hem de tüketimin örgütlendiği mekanlar olan bu kentlerde, rant potansiyeli yüksek bölgeler kentsel projeler yoluyla ve büyük parçalar halinde dönüştürülürken, bir yandan da yoksulluk ve dışlanmanın mekansal boyutlarının açıkça ortaya çıktığı ve kentsel rantların bölüşülmesinin artık çok daha eşitsiz koşullarda gerçekleştiği gözlenmektedir.
Homojen ve monoton olduğu için eleştirilen, planlı modern kentler; yeniden yapılanma sürecinde artık kent planlarından çok, pazar mekanizması, ödeme gücü ve müşterinin talebi üzerinden şekillenmektedir. Böyle bir gelişim, planlanmanın etkinliğini zayıflatırken, bir yandan da kent mekanında sınıfsal ayrışmaları yeniden biçimlendirmekte, homojenleşen ve güvenlik kaygılarıyla oluşan kentsel mekanların ortaya çıkmasına yol açmaktadır. Bu süreçte kentin belleğini ve kimliğini oluşturan tarihsel ve doğal mekanlar zamanla yok olmakta ve koruma kavramı ile alt açılımları (kurum ve aktör yapıları) bu süreci kimi zaman kolaylaştıran birer araç niteliği kazanmaktadır. Böyle bir gelişme modeli sonucu, kentlerin geleceğini etkileyecek yaşamsal kararlar da yine bu kar mantığı içinde verilmektedir. Kentlerin çevresindeki doğal kaynakların yok olması, orman alanlarının ve su havzaların yerleşime açılması, kıyı alanlarında doğal dengenin bozulması, aşırı betonlaşmanın getirdiği ekolojik sorunlar ve karayollarına dayalı ulaşım modellerinin hız kesmeden devam etmesi; kentlerin geleceğine yönelik önemli tehditleri işaret etmektedir.
Bu yeni kentleşme biçimi ve planlamaya konu olan kentsel gelişmeler, çok farklı konuların eleştirel bir biçimde ele alınmasının da yolunu açmıştır. Kentsel ayrışma ve dışlanmanın yeni biçimleri “kent hakkı” bağlamında ve etik düzlemde tartışılırken kadınlar, engelliler, yaşlılar, çocuklar gibi daha savunmasız kesimlerin kentlerde karşılaştıkları zorluklar gündeme taşınmakta ve kentlerde yaşayan bütün kesimlerin söz hakkının olabildiği, katılımcı bir planlama modeli arayışı sürmektedir. Bunun yanında, bilimin ve akılcı öngörülerin yerini giderek bürokrasinin ve siyasi aktörlerin baskın geldiği bir yapıya bırakması, kamusal alan ve hizmetlerin adil olmayan dağılımını ve kullanım ayrıcalıklarını doğurmuş; planlama ve kent düzleminde “adalet” arayışını gündeme getirmiştir.
Öte yandan, günümüz teknolojisi ve güncel üretim – uygulama tekniklerinin sağladığı kolaylıklar, dünyadaki sürdürülebilir yaşam dengelerini bozan başlıca ölçek olan kentlerde “akıllı” plan ve projelerin kar amaçlı yatırımlardan daha öncelikli olduğunu ortaya koymaktadır. Geçmişte çözemediğimiz ve bugün üzerine yeni sorun başlıklarının eklendiği meslek alanımıza dair yeni yaklaşımlar ve çözüm önerilerini “yeniden” düşünmemiz ve bir adım öteye taşımamız gerekmektedir. Bu nedenlerle 7. Şehircilik Kongresi’nin başlığı “Herkes İçin Kent, Herkes İçin Planlama: Akıllıca, Adaletle, Yeniden” olarak belirlenmiş ve birlikte planlamanın koşullarının nasıl oluşturulacağı, planlama paradigmasındaki dönüşümün pratikte nasıl gerçekleşeceği konularının tartışılması amaçlanmıştır. Bu amaçlar doğrultusunda aşağıdaki başlıklar altında bildiri sunumları beklenmektedir:
Adalet:
– Konut Alanlarında,
– Kamusal Alanda,
– Kamu Mülklerinde,
– Kentsel Hizmetlerde,
– Çalışma Alanlarında,
– Doğal ve Tarihi Dokuda,
– Ulaşım ve İletişim Alanında,
Akıllı:
– Coğrafi Bilgi Sistemleri,
– Kentsel Yatırım ve Projeler,
– Kadınlar, Engelliler, Yaşlılar, Çocuklar İçin Çözümler,
– Ekoloji,
– Finans,
– Arazi Kullanım,
Yeniden:
– Kent Planlama,
– Yerel Yönetimler,
– Kentsel Muhalefet,
– Sınıflar ve Yoksulluk,
– Mülkiyet,
– Kent Hakkı,
Bildiri Özetlerinin Teslimi
“Herkes İçin Kent, Herkes İçin Planlama: Akıllıca, Adaletle, Yeniden” üst başlığının objektif bir bakış açısı ile tartışıldığı bir ortam oluşturmayı hedefleyen Kongrede, verilen başlıklarda tartışmaların çeşitlenmesi amacı ile başta şehir plancısı meslektaşlarımız olmak üzere, kentsel sorunlar üzerine düşünen uzmanları bildiri sunmaya davet ediyoruz.
Kongreye yazılı bildirilerin yanı sıra, poster bildiriler ile katılmak da mümkün olacaktır. Poster bildiriler etkinliğin amacına uygun sunumlardan seçilecektir. Kongrede ayrıca tema ile ilgili çalışmaları ve uygulamaları olan yurtiçinden ve yurtdışından bilim insanları ile çeşitli kurum, platform ve derneğin çağrılı olarak katılımları sağlanacaktır.
Bildiri sunmak isteyenlerin 500 kelimeyi geçmeyecek şekilde hazırlanmış bildiri özetlerini ve poster önerilerini, 01 Haziran 2011 tarihine kadar aşağıda belirtilen iletişim adresinde olacak şekilde posta, faks, tercihen elektronik posta yolu ile iletmeleri beklenmektedir.
Sunulacak bildirinin amaç, yöntem ve beklenen sonuçlarını içeren bir özeti şeklindeki bildiri özetleri, 3 ayrı Bilim Kuruluna dağıtılacak ve Bilim Kurullarınca yapılacak değerlendirmeler bildirilecektir.
Bildiriler fotoğraf, harita, çizim vb. görsel malzeme içeriyorsa metnin özgün biçimi yanında, salt metinden oluşan ve görsel malzemelerden oluşan iki ayrı dosya da gönderilmelidir. Başvuruda bildiri sahibinin adı, soyadı, mesleği, çalıştığı kurum, görevi, adresi, telefon, faks, e-posta, bildiri başlığı ve sunuşta kullanılacak ek cihazlar (tepegöz, slayt, datashow, projeksiyon, dizüstü bilgisayar, vb.) belirtilmelidir.
Yürütme Kurulu:
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. İclal Dinçer Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Zeynep Enlil Yıldız Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Asuman Türkün Yıldız Teknik Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Tuba İnal Çekiç Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Dr. Ayşegül Özbakır Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Dr. Cenk Hamamcıoğlu Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Dr. Töre Seçilmişler Yıldız Teknik Üniversitesi
Uzman Dr. Gül Tüzün Yıldız Teknik Üniversitesi
Uzman Gözdem Aysu Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Senem Som Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Serkan Sınmaz Yıldız Teknik Üniversitesi
Arş. Gör. Kerem Ekinci Yıldız Teknik Üniversitesi
Dr. Ümit Özcan TMMOB Şehir Plancıları Odası
Yard. Doç Dr. Mustafa Sinemillioğlu TMMOB Şehir Plancıları Odası
Fatma Topal TMMOB Şehir Plancıları Odası
Öznur Akalın TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Ahmetcan Alpan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Zeynep Arman TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Akif Burak Atlar TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Tayfun Kahraman TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Emrah Şahan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Müge Yorgancı TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Bilim Kurulu:
Prof. Dr. Hüseyin Cengiz Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. İclal Dinçer Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Ayşe Nur Ökten Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof.Dr. Zekiye Yenen Yıldız Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Mehmet Çubuk TMMOB Şehir Plancıları Odası
Prof. Dr. Cevat Geray TMMOB Şehir Plancıları Odası
Prof. Dr. Ruşen Keleş TMMOB Şehir Plancıları Odası
Prof. Dr. Fatma Ünsal TMMOB Şehir Plancıları Odası
Doç. Dr. Pelin Pınar Özden TMMOB Şehir Plancıları Odası
Prof. Dr. Mehmet Tunçer Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. İsmail Taner Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Binali Tercan Abant İzzet Baysal Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Asım Mustafa Ayten Bozok Üniversitesi
Prof. Dr. Sezai Göksü Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Sibel Ecemiş Kılıç Dokuz Eylül Üniversitesi
Yard. Doç Dr. Tolga Çilingir Dokuz Eylül Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Semih Halil Emür Erciyes Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Seda Çalışır Hovardaoğlu Erciyes Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Ozan Hovardaoğlu Erciyes Üniversitesi
Doç. Dr. Özlem Güzey Gazi Üniversitesi
Doç. Dr. Nilgün Görer Tamer Gazi Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Nihan Özdemir Sönmez Gazi Üniversitesi
Prof. Dr. Nihal Şenlier Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Doç. Dr. Mehmet Küçükmehmetoğlu Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Yard. Doç. Dr. Murat Yıldız Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Prof. Dr. Lale Berköz İstanbul Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Nuran Zeren Gülersoy İstanbul Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Handan Türkoğlu İstanbul Teknik Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Adile Arslan Avar İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Yard. Doç. Dr. Yavuz Duvarcı İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Yard. Doç. Dr. Koray Velibeyoğlu İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü
Yard. Doç Dr. Aygün Erdoğan Karadeniz Teknik Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Ahmet Melih Öksüz Karadeniz Teknik Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Cenap Sancar Karadeniz Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Aykut Karaman Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Hale Mamunlu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Teoman Tekkökoğlu Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
Prof. Dr. Melih Ersoy Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Baykan Günay Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Çağatay Keskinok Orta Doğu Teknik Üniversitesi
Doç. Dr. Koray Özcan Selçuk Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Oğuz Özbek Selçuk Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Ummügülsüm Ter Selçuk Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Duygu Çukur Süleyman Demirel Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Zeynep Peker Süleyman Demirel Üniversitesi
Yard. Doç. Dr. Pervin Şenol Süleyman Demirel Üniversitesi
Etkinlik Sekreteryası:
Çare Olgun Çalışkan TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Kumru Çılgın TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Alev Karadeniz TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Gökçen Taşkın TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi
Saadet Tuğçe Tezer TMMOB Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi